Temat/zagadnienia

Liczba godzin

Zagadnienia ogólno analityczne  i statystyczna ocena wyników – zadania chemii analitycznej;  podział analizy chemicznej; podział analityki; próbka; metoda analityczna; błędy w analizie ilościowej;  analiza statystyczna wyników pomiarów; pobieranie próbek, standaryzacja i kalibrowanie.  

  3

Wiadomości ogólne dotyczące metod miareczkowych i alkacymetria – klasyfikacja metod miareczkowych, naczynia miarowe, substancje wzorcowe, roztwory wzorcowe i mianowane, błędy w analizie miareczkowej, roztwory i wskaźniki w miareczkowaniach kwas-zasada, roztwory buforowe, krzywe miareczkowania prostych i złożonych układów kwas-zasada, przykłady oznaczeń alkacymetrycznych (HCl, CH₃COOH, naproksen), miareczkowanie alkacymetryczne w roztworach niewodnych.  Zastosowanie oznaczeń alkacymetrycznych do oznaczeń substancji leczniczych.

  3

Redoksymetria - podstawowe wiadomości o reakcjach utleniania i redukcji, wielkości charakteryzujące układ redoks, czynniki wpływające na przebieg reakcji utleniania i redukcji, krzywa miareczkowania redoksymetrycznego, manganometria, jodometria, chromianometria, bromianometria, askorbinometria, cerometria, tytanometria, ferrometria . Zastosowanie oznaczeń redoksymetrycznych do oznaczeń substancji leczniczych.

  3

Kompleksometria – podział kompleksometrii; podstawy teoretyczne kompleksometrii, budowa kompleksów; kompleksy chelatowe; czynniki wpływające na trwałość kompleksów, stała trwałości i nietrwałości kompleksów, kolejne stałe trwałości, skumulowana stała trwałości; kompleksony;  czynniki wpływające na trwałość kompleksów metali z EDTA; krzywa miareczkowania kompleksometrycznego; wskaźniki kompleksometryczne (wskaźniki redoks i metalowskaźniki);  sposoby miareczkowania roztworem EDTA (bezpośrednie, odwrotne, podstawieniowe); sposoby nastawiania miana roztworów EDTA;  Przykłady oznaczeń kompleksometrycznych (Ni(III), Fe(III), Ca(II), oznaczanie twardości wody, oznaczanie siarczanów). Zastosowanie oznaczeń kompleksometrycznych do oznaczeń substancji leczniczych.

  3

Miareczkowanie strąceniowe, argentometria – charakterystyka miareczkowych metod wytrąceniowych, mianowany roztwór azotanu (V) srebra, oznaczanie chlorków metodami Volharda oraz Mohra, krzywa miareczkowania wytrąceniowego; oznaczanie jonów srebra metodą Volharda, oznaczanie tiocyjanianów metodą Volharda, oznaczanie jonów cynku.

  1

Wagowe metody analizy – wagi i ważenie, wagowa analiza strąceniowa, mechanizm powstawania osadu, podział i właściwości osadów oraz odczynników strącających, współstrącanie, sposoby zapobiegania współstrącaniu, rozpuszczanie osadów, czynniki wpływające na rozpuszczalność osadów, technika pracy w analizie wagowej,  przykłady oznaczeń wagowych w tym substancji leczniczych.

  2

Potencjometria    - podstawowe definicje - potencjał elektryczny;  półogniwo,  potencjał półogniwa - bezwzględny i względny, wzór Nernsta, ogniwo, siła elektromotoryczna (SEM);    elektrody - wskaźnikowe i odniesienia ( pierwszego, drugiego i trzeciego rodzaju),  elektrody redoks, elektrody membranowe oraz elektrody zespolone  -  przykłady, schematy;  ogniwo pomiarowe; klucz elektrolityczny;                                                                                                       Potencjometria bezpośrednia, pomiar pH i stężenia jonów oznaczanych przy pomocy elektrod jonoselektywnych; pehametr, zasada działania i kalibracja pehametru;  miareczkowanie potencjometryczne: alkacymetryczne, redoksymetryczne, precypitometryczne, kompleksometryczne; sposoby przeprowadzania miareczkowania potencjometrycznego; wyznaczanie punktu końcowego w miareczkowaniu potencjometrycznym metodą klasyczną, metodą pierwszej i drugiej pochodnej.                                

  3

Konduktometria - pojęcia  ogólne:  przewodnictwo  (właściwe, elektryczne,  molowe,  molowe graniczne,  jednostki), zależność przewodnictwa od stężenia, rodzaju elektrolitu,  temperatury elektrolitu , naczyńko konduktometryczne: stała  naczyńka; konduktometria bezpośrednia: pomiar stałej naczyńka, pomiar przewodnictwa elektrolitu, prawo Kohlrauscha (addytywność przewodnictwa); miareczkowanie konduktometryczne: przykłady oznaczeń alkacymetrycznych i precypitometrycznych, krzywe miareczkowania, wyznaczanie punktu końcowego miareczkowania.                                                                              

  1

Elektroliza - Podstawy  elektrolizy:  prawa  Faradaya,  procesy  elektrodowe,   polaryzacja  elektrod,  nadnapięcie,  potencjał i napięcie rozkładowe oraz  wydzielania;  zastosowanie metod elektroanalitycznych do oznaczeń substancji leczniczych.

  1

Łącznie

  20 h

Temat/zagadnienia

Liczba godzin

S1

Walidacja metod analitycznych, statystyczna ocena wyników:- statystyczna obróbka wyników oznaczeń laboratoryjnych uzyskanych wybranymi metodami analitycznymi.

Dodatkowo przekazuje się informacje zdobyte na szkoleniu „Umiejętności informatyczne, w tym posługiwanie się profesjonalnymi bazami danych i ich wykorzystanie w procesie kształcenia STATISTICA” w ramach projektu „Rozwój kadry dydaktycznej kluczem do nowej jakości kształcenia w SUM” realizowanego w ramach Działania 3.4 Zarządzanie w instytucjach szkolnictwa wyższego Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020, współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, nr um. POWR.03.04.00-00-D069/16-02 z dnia 05.06.2017r., w tym podstawowe charakterystyki liczbowe rozkładu zmiennych: miary położenia (średnia arytmetyczna, mediana, moda) i miary zmienności (rozstęp, wariancja, odchylenie standardowe, współczynnik zmienności).

  2

S2

Obliczenia w alkacymetrii: wyznaczanie alkacymetrycznego współczynnika równoważności;  sporządzanie i nastawianie miana titrantów stosowanych w alkacymetrii; obliczanie składu [%] próbek oraz masy substancji oznaczanych w układzie kwas – zasada oraz zasada – kwas.

  2

S3

Krzywe miareczkowania alkacymetrycznego: obliczanie pH roztworu w  charakterystycznych punktach krzywej miareczkowania ; alkacymetrycznego w układzie mocny kwas - mocna zasada, mocna zasada - mocny kwas, słaba zasada – mocny kwas i słaby kwas – mocna zasada; - określanie skoku miareczkowania alkacymetrycznego.

  2

S4

Obliczenia w redoksymetrii :  uzupełnianie współczynników w reakcjach redoks w formie cząsteczkowej i jonowej; wyznaczanie redoksymetrycznego współczynnika równoważności; sporządzanie i nastawianie miana titrantów stosowanych w redoksymetrii; obliczanie potencjału redoks w charakterystycznych punktach krzywej miareczkowania redoksymetrycznego; obliczanie stałej równowagi reakcji redoks.

  2

S5

Rozpuszczalność i iloczyn rozpuszczalności: obliczanie rozpuszczalności związków w wodzie na podstawie wartości ich iloczynu rozpuszczalności; wpływ pH i wspólnego jonu na rozpuszczalnośc związków; przewidywanie efektu strącania osadu z roztworu. Obliczenia w analizie wagowej: zasada obliczania mnożnika analitycznego; obliczanie masy oraz zawartości [%] substancji w próbkach oznaczanych metodą wagową.

  2

S6

Obliczenia w analizie kompleksometrycznej i precypitometrii:  obliczenia masy i zawartości [%] jonów wybranych metali oznaczanych metodą miareczkowania kompleksometrycznego

- obliczenia masy i zawartości [%] halogenków oznaczanych precypitometrycznie

  2

S7

Metody elektroanalityczne: obliczenia w potencjometrii; obliczenia w konduktometrii, obliczenia w elektrolizie

  2

S8

Kolokwium zaliczeniowe

  1

Łącznie

  15 h

Temat/zagadnienia

Liczba godzin

C1

Ćwiczenia wstępne – ćwiczenia w sporządzaniu i rozcieńczaniu roztworów, zapoznanie z techniką ważenia substancji chemicznych; zapoznanie z techniką miareczkowania. Wykonanie przykładowego oznaczenia alkacymetrycznego.

  4

C2

Ilościowe oznaczanie kwasu solnego metodą miareczkowania alkalimetrycznego.

  3

C3

Alkalimetryczne oznaczanie naproksenu i ćwiczenie ważenia. Zapoznanie się z informacjami zawartymi w wybranych charakterystykach produktu leczniczego (ChPL).

  3

C4

Manganometryczne oznaczanie nadtlenku wodoru (H₂O₂) w wodzie utlenionej - miareczkowanie bezpośrdenie. Zapoznanie się z informacjami zawartymi w wybranych charakterystykach produktu leczniczego (ChPL).

  3

C5

Jodometryczne oznaczanie miedzi (II) - przykład miareczkowania pośredniego.

  3

C6

Kompleksometryczne oznaczanie jonów wapnia (Ca²⁺) i magnezu (Mg²⁺) występujących obok siebie. Omówienie metod miareczkowania z pomocą EDTA.

  4

C7

Wagowe oznaczanie magnezu (Mg²+) w postaci 8-hydroksychinolinianu z suszeniem do stałej masy.

  4

C8

Precypitometryczne oznaczanie jonów cynku (Zn²⁺)

  3

C9

Konduktometryczny pomiar przewodnictwa wody zgodnie  z  zaleceniem Farmakopealnym oraz mieszaniny soli (NaCl, KBr, i KI). Oznaczanie chlorku sodu (NaCl) w soli fizjologicznej metodą konduktometrycznego miareczkowania strąceniowego. Opracowanie sprawozdania. Zapoznanie się z informacjami zawartymi w wybranych charakterystykach produktu leczniczego (ChPL).

  4

C10

Pomiar pH metodą potencjometryczną. Charakterystyka elektrody szklanej. Opracowanie sprawozdania.

  4

C11

Oznaczanie kwasu salicylowego w preparacie farmaceutycznym metodą potencjometrycznego miareczkowania alkalimetrycznego. Opracowanie sprawozdania. Zapoznanie się z informacjami zawartymi w wybranych charakterystykach produktu leczniczego (ChPL).

  4

C12

Wybór metody analitycznej do oznaczania jonów srebra (Ag⁺) – omówienie możliwych metod. Oznaczenie srebra metodą Volharda.

  3

C13

Podsumowanie i ocena nabytej wiedzy i umiejętności

  3

Łącznie

  45 h